|
وبلاگ شخصی من وبلاگ وحید جنتی ازخوانی مواضع رنگارنگ مقامات آمریکا پس از توافق ژنو Posted: 15 Dec 2013 08:56 PM PST توافق هسته‌ای بین ایران و ۱+۵ در بین اعضای کنگره آمریکا واکنش‌های متضادی را برانگیخته که حتی ممکن است اوباما را مجبور به وتوی قانون آینده کنگره کند. با گذشت یک‌ماه از توافق ایران و ۱+۵ در ژنو، از رئیس‌جمهور تا سناتورهای کنگره آمریکا هریک مواضع و نظرات متفاوتی را نسبت به این توافق و آینده آن و یا مفاد و تعهدات طرفین ابراز داشته‌اند.
گروه بین‌الملل مشرق طی گزارش‌هایی به بازخوانی مواضع متفاوت و متناقض مقامات آمریکایی پس از توافق ژنو پرداخته است که در زیر آمده است.
«نبود صدای واحد» و شنیده شدن مواضع متناقض در داخل آمریکا باعث شده است تا بدبینی ایران نسبت به مقامات این کشور دوچندان شود و توافق ایران و ۱+۵ را به خطر بیاندازد.
وزارت خارجه آمریکا متن جلسه‌ای را منتشر کرده است که مقامات ارشد دولت اوباما، جلسه توجیهی درباره توافقنامه ایران و شش کشور برگزار کرده و خبرنگاران حاضر را در جریان جزئیات این توافق و مذاکرات می‌گذارند. گفتنی است هویت و سمت این مقامات در متن منتشر شده از سوی وزارت خارجه آمریکا ذکر نشده است و تنها به ذکر “مقام بلندپایه دولت آمریکا” بسنده شده است. * در قدم اول پس از ۱۰ سال موفق به توقف پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران شدیم * نه در این توافقنامه و نه در آینده “حق” غنی‌سازی ایران را به رسمیت نمی‌شناسیم * در هیچ‌جای این توافقنامه بندی وجود ندارد که تعبیر به داشتن “حق غنی‌سازی” برای ایران شود * با از بین بردن ذخایر ۲۰ درصد، توقف نصب سانتریفیوژهای پیشرفته و توقف راه‌اندازی آب سنگین اراک جلوی دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را گرفتیم * برای اولین بار ایران اطلاعات مربوط به راکتور اراک را به آژانس تحویل خواهد داد * محورهای توافق: توقف فعالیت‌های برنامه هسته‌ای، به عقب برگشتن آن، و نظارت گسترده و دقیق بر این برنامه * تعدیل تحریم‌ها در نهایت ۶ تا ۷ میلیارد دلار درآمد برای ایران خواهد داشت * در مقایسه با ۱۰۰ دلار سرمایه بلوکه شده ایران، ۶ تا ۷ میلیارد دلار مبلغ ناچیزی است که عاید ایران می‌شود * تحریم ایران به دلیل حمایت از تروریسم، دخالت در سوریه و نقض حقوق بشر ادامه خواهد داشت * تعدیل تحریم‌ها به معنای بازگشت ایران به تجارت جهانی نیست * در صورتی که از این فرصت برای توافق با ایران استفاده نمی‌کردیم، به ائتلاف بین‌المللی بر ضد ایران ضربه وارد می‌شد * عدم توافق با ایران در این مرحله، نظام تحریم‌های یکجانبه علیه این کشور را با شکست مواجه می‌کرد * متقاعد کردن شرکایمان به ادامه تحریم سخت می‌شد * تعدیل تحریم‌ها در این دوره شش ماهه تأثیر چشم‌گیری بر اقتصاد ایران نخواهد داشت * تلاش می‌کنیم کنگره با تحریم جدید توافق با ایران را خراب نکند. * براساس چارچوب‌های نظام سیاسی آمریکا برای جلوگیری از تحریم جدید ایران تلاش خواهیم کرد گروه بین‌الملل مشرق در ادامه متن کامل این جلسه را که یک روز پس از توافق ژنو برگزار شد، برای اطلاع از تحلیل مقامات کاخ سفید از این توافق و چشم‌انداز مورد نظر آمریکا در توافق جامع، منتشر کرده است.
یک مقام ارشد کاخ سفید: می‌دانم که متن مفاد توافقنامه منتشر شده است؛ اما باز هم ارزش دارد که نکات مهم آن را برای شما توضیح بدهم. سپس همکار دیگرم درباره سیاست ما در تحریم‌ها و تنفس محدود مذکور در توافقنامه صحبت خواهد کرد.
اول از همه مهم است که توجه کنیم این توافق نتیجه سال‌ها تلاش، و اولویت اصلی آقای اوباما بوده که جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای است. ۱+۵ در حقیقت ائتلافی است که ما توسط آن با ایرانی‌ها مذاکره می‌کنیم و همان‌طور که رئیس‌جمهور اشاره کرد، مورد اخیر معنادارترین توافقی است که از زمان تشکیل دولت تا کنون به آن دست یافته‌ایم.
گفته‌ایم که این صرفاً قدم اول در رسیدن به یک توافق جامع است؛ اما قدم اولی است که پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می‌کند، بخش‌های مهمی از آن را به عقب برمی‌گرداند، و فرصتی شش ماهه را به ما می‌دهد تا ببینیم آیا می‌توانیم به یک توافق جامع برسیم یا نه.
**جلوگیری از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در قدم اول
چرا توافق در قدم اول مهم بود؟ به نظر ما اهمیت دارد که ایران نتواند در طول مذاکرات برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرد. یکی از نگرانی‌ها در گذشته این بود که ایران از مذاکرات به عنوان پوششی برای پیش‌برد برنامه‌اش استفاده کند و واقعاً هم اگر به توافق کنونی نمی‌رسیدیم می‌توانست تا شش ماه دیگر پیشرفتهای مهمی در افزایش ذخیره اورانیم غنی‌شده و فروش سانتریفیوژهای پیشرفته داشته باشد و به سمت راه‌اندازی تأسیسات اراک قدم بردارد. با توافق به دست آمده و توقف پیشرفت و به عقب بازگرداندن برنامه هسته‌ای، از این موارد پیشگیری کرده‌ایم.
ابتدا من درباره مفاد اساسی قدم اول صحبت می‌کنم. سپس همکارم درباره تعدیل تحریم‌ها توضیح می‌دهد. من درباره راه‌حل جامع مورد نظر ما سخن خواهم گفت و سپس سؤالات شما را جواب می‌دهیم.
اولاً، ایران متعهد شده تا غنی‌سازی بیش‌تر از ۵ درصد را متوقف و تجهیزات قادر به این نوع غنی‌سازی را از بین ببرد. متعد شده تا ذخیره اورانیوم نزدیک به ۲۰ درصد خود را از بین ببرد که این در واقع بزرگ‌ترین نگرانی ما درباره ذخیره اورانیوم غنی‌شده ایران بود. ایران در طول این شش ماه، همه ذخیره ۲۰ درصد خود را یا تا کم‌تر از ۵ درصد رقیق می‌کند و یا آن را به شکلی تبدیل می‌کند که برای غنی‌سازی بیش‌تر قابل استفاده نباشد.
علاوه بر موارد بالا، ایران هیچ نوع سانتریفیوژ جدیدی را نصب نخواهد کرد؛ از سانتریفیوژهای نسل بعد برای غنی‌سازی استفاده نمی‌کند؛ تقریباً نیمی از سانتریفیوژهای نظنز و سه‌چهارم از سانتریفیوژهای فوردو را غیرفعال می‌کند؛ تنها آن تعداد سانتریفیوژ تولید می‌کند که برای جایگزین کردن سانتریفیوژهای خراب نیاز دارد و به این ترتیب در این شش ماه نمی‌تواند به ذخیره سانتریفیوژهای خود اضافه کند؛ تأسیسات غنی‌سازی جدید نمی‌سازد؛ همچنین متعهد شده تا به ذخیره اورانیوم ۳٫۵ درصد خود اضافه نکند. این خود نکته مهمی است؛ زیرا نه تنها ذخیره ۲۰ درصدی خود را از بین می‌برند، بلکه در انتهای این شش ماه ذخیره ۳٫۵ درصدی خود را هم نباید افزایش داده باشند؛ بنابراین هم در غنی‌سازی ۲۰ درصد به عقب برمی‌گردند و هم ذخیره ۳٫۵ درصدی آن‌ها متوقف می‌شود.
به علاوه، ایران متعهد شده تا فعالیت‌های تأسیسات اراک را متوقف کند و به سمت تولید پلوتونیوم حرکت نکند. به عبارت دقیق‌تر، رآکتور اراک را نه راه‌اندازی کند و نه حتی سوخت‌رسانی؛ تولید سوخت برای رآکتور اراک را متوقف کند؛ آزمایش سوخت برای این رآکتور را پایان دهد؛ بخش‌های مختلف رآکتور را نصب نکند؛ سوخت و آب سنگین به رآکتور انتقال ندهد؛ تأسیساتی با قابلیت بازفرآوری هم ایجاد نکند. بدون بازفرآوری هم نمی‌تواند پلوتونیوم را از سوخت مصرف شده تفکیک کند.
**سه راه ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را مسدود کردیم
این مقام ارشد آمریکایی در ادامه تشریح مفاد توافقنامه ژنو تاکید می‌کند که این توافق، راه‌های دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود کرده است.
«پس بگذارید یک بار دیگر هم توضیح بدهم. سه راه برای رسیدن به بمب وجود دارد که نگرانی ما هم از این سه راه بوده است: یکی ذخیره اورانیوم ۲۰ درصدی است که با این توافق در انتهای شش ماه از بین می‌رود. دوم ترکیب اورانیوم ۳٫۵ درصد با سانتریفیوژهای پیشرفتهای است که ایران به آن‌ها دست پیدا کرده و در صورت نصب آن‌ها می‌تواند ما را غافلگیر کند، این راه هم بسته می‌شود، چون نه می‌توانند ذخیره ۳٫۵ درصدی خود را افزایش دهند و نه سانتریفیوژهای پیشرفته را نصب کنند. راه سوم هم رآکتور اراک است که از آب سنگین استفاده می‌کند و راهی به سمت تولید پلوتونیوم با قابلیت استفاده در بمب جلوی پای ایران می‌گذارد، که این راه هم با توافق انجام شده بسته شد.»
بنابراین آن‌چه به دست آورده‌ایم امتیازهای مهمی بوده و بیش‌ترین پیشرفت را در توقف برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران در ده سال اخیر داشته‌ایم.
علاوه بر توافقاتی که گفتم، شفافیت بی‌سابقه و نظارت بسیار دقیقی هم بر برنامه هسته‌ای ایران خواهیم داشت. ایران متعهد شده تا به ناظران آژانس انرژی اتمی اجازه دسترسی روزانه به تأسیسات نطنز و فوردو بدهد؛ ناظران می‌توانند فیلم دوربین‌های مدار بسته را بررسی کنند تا مطمئن شوند نظارت همه‌جانبه بر برنامه هسته‌ای دارند؛ همچنین شفافیت درباره غنی‌سازی در این تأسیسات هم افزایش می‌یابد و البته زمان مورد نیاز برای تشخیص هرگونه تخلف از قوانین هم کاهش می‌یابد، زیرا چشم‌هایی که ما در تأسیسات ایران داریم بلافاصله هر تلاشی در جهت تولید سلاح و یا تخلف از توافق ایجاد شده را تشخیص می‌دهند.
آژانس انرژی اتمی به تأسیسات ساخت سانتریفیوژهای ایران هم دسترسی خواهد داشت؛ همچنین به تأسیسات تولید و ذخیره قطعات گرداننده سانتریفیوژ، و همچنین به معادن و نوردهای اورانیوم. آن‌چه مهم است این‌که نه تنها نظارت بلکه دسترسی به تأسیسات هسته‌ای داریم. به علاوه به تأسیسات تولید سانتریفیوژ و حتی مواد خام معادن و نوردهای اورانیوم هم دسترسی داریم. یعنی بخش مهمی از این توافق به ما اجازه نظارتی خواهیم داد که بسیار گسترده‌تر از الآن است.
به علاوه، ایران پذیرفته تا اطلاعات طراحی رآکتور اراک را که مدت‌ها تقاضا کرده بودیم، در اختیار ما بگذارد. به این ترتیب اطلاعاتی درباره این رآکتور به دست می‌آوریم که تا کنون نداشته‌ایم. همچنین امکان دسترسی مرتب بازرسین به رآکتور اراک را فراهم خواهند کرد که اطلاعات و داده‌های مهمی را به ما می‌دهد که به موجب پروتکل الحاقی به توافقنامه پادمان آژانس انرژی اتمی و کد اصلاح‌شده ۳٫۱ از ایران تقاضا شده بود.
بنابراین قدم‌های شفاف‌سازی که ایران برمی‌دارد به ما اجازه می‌دهد تا هر گونه تخلف این کشور از توافقنامه را تشخیص دهیم، دسترسی بی‌سابقه به تأسیسات این کشور داشته باشیم، و به بیان ساده‌تر بتوانیم درباره برنامه هسته‌ای ایران و ابعاد متخلف آن اطلاعات بسیار بیش‌تری کسب کنیم.
بسیاری از این اقدامات را آژانس انرژی اتمی در ایران انجام خواهد داد؛ اما ۱+۵ هم متعهد شده تا کمیسیونی مشترک را تشکیل دهد که در نظارت با آژانس انرژی اتمی همکاری داشته باشد و مسائل احتمالی در این رابطه را حل کند. این کمیسیون با همکاری آژانس به رفع نگرانی‌های گذشته و کنونی درباره برنامه هسته‌ای ایران می پردازد؛ از جمله ابعاد نظامی احتمالی در این برنامه و فعالیت‌های تأسیسات پارچین. بنابراین در این چند ماه می‌توانیم پاسخ سؤالات خود درباره بعد نظامی احتمالی در برنامه هسته‌ای ایران را پیدا کنیم.
پس جمع آن‌چه گفتم این بود: توقف فعالیت‌های برنامه هسته‌ای، به عقب برگشتن بخش‌های مهمی از آن، و نظارت گسترده و دقیق بر این برنامه.
در ادامه این جلسه یکی دیگر از مقامات کاخ سفید درباره لغو تحریم‌ها در توافق ژنو توضیحاتی را به خبرنگاران حاضر ارائه کرد:
**مقام ارشد دولت آمریکا: تعدیل تحریم‌ها نهایت ۶ تا ۷ میلیارد دلار برای ایران درآمد خواهد داشت.
مقام ارشد کاخ سفید: من می‌خواهم درباره چارچوب تعدیل محدود تحریم‌ها صحبت کنم که در توافقنامه آمده و به تخمین ما حداکثر ۶ تا ۷ میلیارد دلار درآمد برای ایران در پی خواهد داشت.
مفاد این بخش از این قرار است: ما تلاش برای کاهش فروش نفت خام ایران را متوقف می‌کنیم. یعنی صادرات نفت ایران در مرحله کنونی یعنی یک میلیون بشکه در روز ثابت می‌ماند؛ این مقدار ۶۰ درصد کم‌تر از سال اواخر ۲۰۱۱ است که ما تحریم‌های نفتی را اعمال کردیم. صرف‌نظر از یک استثنا، درآمد این فروش‌ها در طول شش ماه همچنان تحت تحریم ما قرار دارد؛ یعنی ایران نمی‌تواند این مبالغ را به کشور خود برگرداند و یا آن‌ها را به کشوری دیگر انتقال دهد. آن استثنا هم این است که در طول شش ماه ۴٫۲ میلیارد دلار از این درآمدها را در چند مرحله به ایران تحویل می‌دهیم.
تحریم‌های آمریکا علیه صادرات محصولات پتروشیمی ایران را متوقف می‌کنیم؛ که تخمین می‌زنیم در طول شش ماه حداکثر یک میلیارد دلار برای ایران درآمد داشته باشد. تحریم‌های آمریکا علیه خرید و فروش طلا و فلزهای گران‌بها را متوقف می‌کنیم؛ البته این مورد ارزش اقتصادی برای ایران ندارد، چون این کشور مجبور است از ارز خارجی محدود و تحریم‌نشده خود برای خرید طلا استفاده کند و نمی‌تواند با درآمدهای تحریم‌شده نفتی خود طلا بخرد.
تحریم‌های آمریکا علیه صادرات صنعت خودروسازی ایران را هم متوقف می‌کنیم. این کار درآمدی جزئی در حدود ۵۰۰ میلیون دلار را نصیب ایران خواهد کرد؛ البته اگر بتواند به میزان تولید قبل از تحریم‌ها برسد و صادرات خود را احیا کند. خودروسازی ایران با جدای از تحریم‌ها با مشکلات بسیاری مواجه است و برای بهره بردن از این فرصت بسیاری از این مشکلات باید مرتفع شوند. به علاوه، این کشور مجبور است بخشی از ارز خارجی محدود خود را برای وارد کردن قطعات خودرو هزینه کند.
اجازه خواهیم داد تا ۴۰۰ میلیون دلار کمک هزینه دولتی از حساب‌های مسدود شده ایران مستقیماً به مؤسسات آموزشی شناخته شده در کشورهای جهان سوم منتقل شود تا هزینه تحصیلی دانشجویان ایرانی در این کشورها کاهش یابد. برای انجام تعمیرات مربوط به امنیت و نظارت بر برخی هواپیماهای ایران اجازه صادر می‌کنیم. راهی انسان‌دوستانه برای خرید و فروش غذا، کالاهای کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی برای نیازهای داخلی ایران باز خواهیم کرد. کنگره به وضوح کمک‌های انسان‌دوستانه را از تحریم‌ها استثنا کرده؛ بنابراین این مورد منبع درآمد جدیدی برای ایران ایجاد نمی‌کند.
مورد آخر هم این‌که متعهد شده‌ایم تا آن‌جا که نظام سیاسی کشور اجازه دهد، از اعمال تحریم‌های جدید مربوط به برنامه هسته‌ای خودداری کنیم. این باعث نمی‌شود که تحریم‌های کنونی مربوط به برنامه هسته‌ای را اعمال نکنیم، و البته این‌ها را اعمال خواهیم کرد؛ به علاوه، می‌توانیم به دلیل حمایت ایران از تروریسم و سابقه این کشور در نقض حقوق بشر تحریم‌های جدید علیه ایران اعمال کنیم.
این مقام ارشد کاخ سفید درباره ساختار تحریم‌ها و دست‌نخورده ماندن آن گفت: “اولاً، این تنفس محدود، موقت، هدفمند و قابل بازگشت است. به گونه‌ای طراحی شده تا بخش اصلی تحریم‌ها (نفتی، بانکی، و اقتصادی) سر جای خود بماند. پس این بعد توافقنامه محدود است.“
تنفس مورد توافق موقت است به این معنا که پس از شش ماه به شکل خودکار باطل می‌شود. هدفمند است یعنی تنها اجازه دسترسی ایران را به درآمدی محدود، کنترل شده و قابل کنترل می‌دهد و تنها چند فعالیت اقتصادی جدید را مجاز می‌کند که برای ایرانی‌ها سود بسیار محدودی دارد. اجازه هیچ فعالیت نامحدود مالی یا اقتصادی را نمی‌دهد.
عبارت “قابل برگشت است“ به این مفهوم است که اگر ایران به تعهدات خود پایبند نباشد، می‌توانیم درآمدی را که مرحله به مرحله به این کشور پرداخت می‌کنیم قطع کنیم و تحریم‌های متوقف شده را هم دوباره اعمال کنیم.
نکته دوم این‌که تنفس تحریمی که به ایران می‌دهیم از نظر اقتصادی بسیار ناچیز است؛ مجموع درآمدی که به ایران می‌رسد حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلار است. این مبلغ را با بحران اقتصادی کنونی در این کشور مقایسه کنید. در طول سال گذشته، اقتصاد ایران حدود ۵ درصد سقوط کرد. از سال ۲۰۱۱ تا کنون، ارز این کشور تقریباً ۶۰ درصد نسبت به دلار پایین آمده است. نرخ تورم این کشور حدود ۴۰ درصد است. ایران در یک رکود اقتصادی شدید است. به دلیل تحریم‌های بانکی ما، بانک‌های بزرگ این کشور، از جمله بانک مرکزی، نمی‌توانند با کشورهای دیگر مراوده داشته باشند. در اثر تحریم‌های اقتصادی ما، بخش اعظم دارایی‌های خارجی ۱۰۰ میلیارد دلاری ایران یا محدود شده‌اند یا در اختیار این کشور نیستند.
متوسط صادرات نفت ایران حدود یک میلیون بشکه است که از ۲٫۵ میلیون بشکه سال ۲۰۱۱ حدود ۶۰ درصد کاهش یافته است و هر ماه ۵ میلیارد دلار به این کشور ضرر می‌زند. این کشور در دو سال اخیر حدود ۱۰۰ میلیارد دلار به دلیل ناتوانی در فروش نفت از دست داده است. این مبلغ را ایران هرگز نمی‌تواند جبران کند.
هیچ‌کدام از این آمارها با توافقنامه اخیر تغییری نمی‌کند. در طول شش ماه آینده ایران حدود ۳۰ میلیارد دلار از درآمد نفتی خود را از دست می‌دهد؛ یعنی حدوداً ۵ میلیارد دلار در هر ماه. حتی درآمدهایی هم که از فروش نفت کسب می‌کند بر اثر تحریم‌های کنونی همچنان در حساب‌های خارج از این کشور محدود می‌شود.
بنابراین اگر تنها درآمدهای نفتی را هم در نظر بگیرید، ایران در انتهای این شش ماه از مرحله کنونی هم عقب‌تر خواهد بود. ذخایر خارجی و محدود این کشور همچنان بزرگ‌تر می‌شود و کسری بودجه این کشور هم که حدود ۳۶ میلیارد دلار تخمین زده شده، جبران نخواهد شد. به علاوه، آن‌چه من توصیف کردم، همه تنفسی است که در قرارداد آمده. بقیه تحریم‌ها همچان به قوت خود باقی است.
بنابراین علاوه بر تحریم‌هایی که فروش نفت ایران را هدف قرار می‌دهد، تحریم‌ها علیه بانک مرکزی و حدود ۲۰ بانک ایرانی و بخش‌های اقتصادی دیگر همچنان برقرار است. این بانک‌ها هنوز هم نمی‌توانند از خدمات پیام‌رسانی اقتصادی بین‌المللی SWIFTاستفاده کنند.
تحریم‌های ثانوی همچنان سر جای خود هستند؛ هر بانکی را که با بانک‌ها، افراد یا نهادهای مشخص شده درون ایران تجارت کنند از ارتباط با بانک‌های آمریکا محروم خواهیم کرد. تحریم‌ها علیه بیش از ۶۰۰ فرد و نهاد که از برنامه هسته‌ای یا موشک‌های بالستیک ایران حمایت می‌کنند هنوز برقرار است. تحریم‌ها علیه چندین بخش اقتصاد ایران از جمله حمل و نقل و تولید کشتی متوقف نشده است. تحریم‌ها علیه سرمایه‌گذاری بلندمدت در بخش انرژی یا به سود خدمات فنی به این بخش ادامه دارد.
محدودیت‌های بلندمدت و گسترده آمریکا علیه تجارت با ایران همچنان وجود دارد و این کشور را عملاً از تجارت با بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا محروم می‌کند. همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا هنوز پابرجاست. همه تحریم‌هایی که به خاطر حمایت دولت ایران از تروریسم، نقش آن در بی‌ثباتی سوریه، سابقه نقض حقوق بشر و سایر نگرانی‌های ما اعمال شده‌اند، هنوز هم به قوت خود باقی است.
نکته پایانی من این‌که ما نهایت تلاش خود را می‌کنیم تا صادقانه به تعهدات خود در این توافقنامه عمل کنیم. اگر ایران به وظایف و تعهدات خود پایبند باشد، از این معامله بهره خواهد برد. اما در عین حال، ما از هر گونه فرار، دور زدن یا تلاش‌های دیگر توسط هر فرد یا نهادی برای بهره‌برداری از فرصت به وجود آمده چشم‌پوشی نخواهیم کرد.
این مقام کاخ سفید بار دیگر تأکید کرد: “همان‌طور که گفتم، اکثر تحریم‌ها سر جای خود باقی خواهد ماند و رئیس‌جمهور هم امروز عصر تأکید کرد که مطمئن باشید ما تحریم‌های کنونی را با شدت تمام اعمال خواهیم کرد.“
مقام ارشد کاخ سفید: من فقط چند نکته را به سرعت درباره توافق نهایی و جامع توضیح بدهم و بعد به سراغ سؤالات شما برویم.
اولاً، اتفاق که الآن افتاده این است: ما فرصتی شش ماهه داریم تا ببینیم آیا می‌توانیم از طریق مذاکره به یک راه‌حل همه‌جانبه برسیم یا نه. نکته مهم این است که قرارداد کنونی مدتی شش ماهه دارد و تنها در صورتی ادامه پیدا خواهد کرد که هر دو طرف در این‌باره به توافق برسند. بنابراین توافق قدم اول بعد از شش ماه منقضی می‌شود مگر آن‌که به راه‌حلی جامع برسیم و یا توافق دو جانبه جدیدی درباره ادامه این مدت شکل بگیرد.
بنابراین ما در انتهای این شش ماه حق ایران در غنی‌سازی را به رسمیت نمی‌شناسیم. این موضوع خود باید در مذاکرات جداگانه‌ای مطرح شود. آن‌چه در شش ماه آینده با ایران و کشورهای ۱+۵ درباره آن گفتگو می‌کنیم این است که آیا می‌توانیم به راه‌حلی همه‌جانبه برسیم و مطمئن شویم که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است یا نه.
با توجه به این هدف، مسائل بسیاری باید مورد بررسی قرار بگیرد. در این توافقنامه به صراحت آمده که ایران باید در این مدت تکلیف قطعنامه‌های مهم شورای امنیت سازمان ملل را، که تا کنون غیر قانونی می‌دانسته، مشخص کند. بنابراین نمی‌توانیم به هدف نهایی این شش ماه برسیم مگر آن‌که ایران درباره قطعنامه‌های سازمان ملل تصمیم‌گیری کند.
به علاوه، درباره هیچ‌کدام از مفاد توافقنامه نهایی توافقی صورت نمی‌گیرد مگر آن‌که درباره همه آن‌ها توافق شود. بنابراین بخش‌های مختلفی که هدف این شش ماه هستند و در مفاد منتشر شده هم وجود دارند، مورد توافق قرار نمی‌گیرند تا زمانی که دو طرف به راه‌حلی همه‌جانبه دست پیدا کنند که همان‌طور که گفتم، به ما اطمینان بدهد که برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است.
همان‌طور که رئیس‌جمهور گفت، هدف ما همواره حل این مسئله به روش صلح‌آمیز و دیپلماتیک بوده است، به دو دلیل: اولاً، اعتقاد ما این است که راه‌حل دیپلماتیک پایدارتر است، زیرا این امکان را می‌دهد که به توافقی قابل اعتماد برسیم و محدودیت‌هایی را در برنامه هسته‌ای ایران ایجاد کنیم که هرچند وقت یک بار قابل بررسی باشند. دوماً، به دلیل هزینه‌های بسیار سنگینی که در صورت اجبار باید برای اقدام نظامی متحمل می‌شدیم.
توافق پیش آمده کمک بزرگی در این رابطه می‌کند و ما مصمم هستیم ازاین فرصت استفاده کنیم؛ البته اصلاً هم این توهم را نداریم که راه پیش رویمان آسان است. بنابراین مذاکرات پیش رو بسیار دشوار خواهد بود؛ اما ما آماده‌ایم تا نهایت تلاش خود را بکنیم.
در ادامه این جلسه خبرنگاران حاضر سؤالاتی را از مقامات کاخ سفید که در این جلسه حضور داشتند می‌پرسند.
**در صورت عدم توافق و مذاکره، نظام تحریم‌ها علیه ایران با شکست مواجه می‌شد
سؤال: به نظر شما اگر این توافق حاصل نمی‌شد، چه‌قدر احتمال داشت که نظام تحریم‌ها علیه ایران شکست بخورد؟
مقام ارشد کاخ سفید: بگذارید من یک نکته را بگویم و بعد همکارم ممکن است بخواهد نکته دیگری هم اضافه کند. هدف تحریم‌ها صرفاً این نبود که ایران را تحریم کرده باشیم. هدف آن بود که محاسبات دولت ایران را تغییر بدهیم. این تغییر را زمانی دیدیم که رئیس‌جمهور جدید این کشور سر کار آمد و برنامه‌ای برای لغو تحریم‌ها از طریق سیاست خارجی متعادل‌تر نسبت به غرب تدوین کرد. اکنون هم ما بهترین فرصت پنج سال اخیر را داریم تا امتحان کنیم که آیا می‌توانیم از طریق دیپلماسی به توافق برسیم یا نه.
در دور سوم مذاکرات در ژنو توانستیم به این توافق برسیم. نکته مهم این‌که تنها تحریم‌های یکجانبه نبود که اقتصاد ایران را با مشکل مواجه کرد، بلکه عامل مؤثر کشورهای مختلف سراسر جهان بودند که با نظام تحریم‌ها همکاری کردند و مثلاً خریدن نفت خود از ایران را کاهش دادند. و این به اراده مصمم سیاسی از جانب این کشورها بستگی داشت. دلیل همکاری این کشورها هم آن بود که می‌خواستند از راه‌حل دیپلماتیک حمایت کنند و همه دنیا می‌دانست که در مذاکرات قبلی هم ایران از همکاری خودداری می‌کرد.
نکته این‌جا است که اگر ما با میز مذاکره قهر می‌کردیم و قبل از امتحان دیپلماسی به تحریم‌های یکجانبه بیش‌تر روی می‌آوردیم و در حقیقت اراده سیاسی شرکایمان را در معرض این امتحان سخت قرار نمی‌دادیم، می‌دیدیم که نظام تحریم‌ها شکست می‌خورد، زیرا کشورهای دیگر به این نتیجه می‌رسیدند که ما صادقانه پا به مذاکرات نمی‌گذاریم.
بنابراین اگر دیپلماسی را، که اتفاقاً هدف اصلی تحریم‌ها بود، امتحان نمی‌کردیم، این خطر وجود داشت که آمریکا نه تنها توسط کشورهای ۱+۵ بلکه از کشورهای دیگر جهان هم طرد شود. و به این ترتیب توانایی ما در تشکیل ائتلاف‌هایی نظیر ائتلاف تحریم ایران هم زیر سؤال می‌رفت.
مقام ارشد کاخ سفید: موفقیت نظام تحریم‌ها تنها به تحریم‌های ما و تأثیر آن‌ها بستگی نداشته است. اگرچه تحریم‌های ما بخش بزرگی از این نظام بوده؛ اما بخش دیگر این بوده که توانسته‌ایم جامعه جهانی را با خود همراه کنیم و همکاری و همیاری داوطلبانه کشورهای زیادی در سراسر جهان را در کنار خود داشته‌ایم. بخش عمده آن هم به دلیل رویکرد منطقی ما بوده و این‌که تحریم‌ها را صرفاً به خاطر ماهیت تحریم‌ها اعمال نکردیم.
به نظر من مطمئناً خطر وجود داشت؛ نمی‌توان دقیقاً گفت چه‌قدر بزرگ؛ اما واضح است که اگر این فرصت را غنیمت نمی‌شمردیم و به تحریم‌های یکجانبه خود اضافه می‌کردیم این خطر وجود داشت که این ائتلاف مهم بین‌المللی از بین برود.
**در توافق با ایران نگرانی‌های اسرائیل را برطرف کردیم / لغو برخی تحریم‌ها به معنای بازگشت ایران به فضای تجارت جهانی نیست
سؤال: چگونه به این واکنش اسرائیلی‌ها پاسخ می‌دهید که “این‌که توافق اخیر اهرم ما در مقابل ایران را تضعیف می‌کند“، چون تحریم‌ها داشت جواب می‌داد و ایران را به جدیت وادار می‌کرد؛ اما اکنون هم ایران و هم سایر کشورها می‌دانند که این کشور دوباره به فضای تجارت برگشته و می‌تواند راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های بسیار موفق کنونی پیدا کند. و به زودی هم نتیجه این را خواهید دید؛ هم تغییر در ارزش ریال، و هم پیدا شدن فرصت‌های بیش‌تر برای ایران.
مقام ارشد کاخ سفید: اولاً، بگذارید تأکید کنم که توافقنامه برخی از نگرانی‌هایی را برطرف می‌کند که اسرائیل در سال‌های اخیر مطرح کرده است. گفته است که ایران ممکن است از پوشش مذاکرات برای پیش‌برد برنامه خود استفاده کند. ما هم داریم برنامه آن‌ها را متوقف می‌کنیم یا حتی به عقب برمی‌گردانیم تا امتحان کنیم که آیا می‌توانیم به توافق برسیم یا خیر.
نخست‌وزیر اسرائیل نگرانی خود را درباره ذخیره رو به افزایش اورانیوم ۲۰ درصد ایران اعلام کرده است. توافقنامه این ذخیره را از بین می‌برد و یکی از راه‌های مهمی را می‌بندد که ایران می‌توانست از آن به بمب برسد.
ما و اسرائیلی‌ها به دلایل مختلف درباره عملیاتی شدن رآکتور اراک نگران بودیم؛ از جمله این‌که ایران می‌توانست به کمک این رآکتور و تولید پلوتونیوم به سلاح دست پیدا کند. این توافقنامه برای اولین بار فعالیت‌های رآکتور اراک را متوقف می‌کند و زمانی به ما می‌دهد تا با هم مذاکره کنیم.
تفاوت تاکتیکی بین ما در این‌باره بود که آیا توافق کنونی باید قدم اول باشد یا قراردادی جامع. به نظر ما نمی‌توانستیم از همان ابتدا به یک توافق جامع برسیم؛ بنابراین باید برنامه هسته‌ای ایران را متوقف می کردیم تا در این مدت برای رسیدن به آن هدف نهایی مذاکره کنیم. ما با اسرائیلی‌ها هم مشورت خواهیم کرد. بعد از هر کدام از این مذاکرات گزارش کاری به اسرائیل می‌دهیم و آمریکا درباره همین مذاکرات هم گزارش کاری به اسرائیل تحویل داده است.
من باید به یک نکته دیگر هم اشاره کنم. به نظر من این توافق محدود و قابل بازگشت ایران را یک‌باره به یک شریک ایده‌آل برای داد و ستد تبدیل نمی‌کند. تحریم‌ها هنوز سر جای خود هستند و به قوت خود اعمال خواهند شد. حتی در بخش‌هایی هم که تحریم‌ها به شکل محدود و برای شش ماه لغو شده‌اند، سرمایه‌گذاری به کسی سودی نمی‌رساند.
مقام ارشد کاخ سفید: من به دو نکته اشاره می‌کنم: اول همان نکته‌ای که همکارم درباره آن توضیح داد. ایران به فضای تجارت برنگشته و هرکس این تصور اشتباه را داشته باشد، پیامدهای سنگینی را متحمل خواهد شد.
قراردادی که بسته شده درباره فعالیت‌های اقتصادی مجاز برای ایران بسیار محدود است. ایران می‌تواند محصولات پتروشیمی بفروشد و محصولات خودروسازی خود را صادر کند یا بفروشد. همین. هیچ فعالیت تجاری دیگر تحت این توافق اولیه مجاز نیست. هرکس هم که فکر می‌کند اکنون می‌تواند به توسعه میادین نفتی ایران کمک کند، به کشتی‌سازی این کشور بپیوندد، با این کشور تبادل کالا داشته باشد، یا در هر کدام از بخش‌های دیگری فعالیت کند که تحت تحریم هستند، به سرعت به این نتیجه خواهد رسید که ما درباره اعمال تحریم‌های کنونی با تمام قدرت کاملاً جدی هستیم.
نکته دوم، درباره تأثیر این توافق بر اقتصاد ایران. همان‌طور که قبلاً هم گفتم، توافقنامه تأثیر چشم‌گیری بر اقتصاد این کشور نمی‌گذارد.ارزش نهایی ۶ تا ۷ میلیارد دلاری این توافقنامه که شاید حتی صرفاً رقم بزرگی باشد، در طول شش ماه به دست ایران می‌رسد و در مقایسه با بحران اقتصادی ایران، نیازهایش به تبادلات خارجی که بیش از ده برابر ارزش توافقنامه هستند، و کسری بودجه تقریباً ۳۵ میلیارد دلاری، هیچ تأثیری بر اقتصاد این کشور نخواهد داشت.
**سند توافق درباره به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران چیزی نمی‌گوید سؤال: لطفاً درباره بخش «حق غنی‌سازی» در توافقنامه توضیح دهید. وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده که در سند این توافقنامه هیچ حرفی از حق غنی‌سازی زده نشده است. با این حال مقامات ایرانی ادعا می‌کنند که حتی اگر علناً ذکر نشده باشد، این حق به طور ضمنی به ایران تعلق گرفته است. می‌توانید بگویی که سند دقیقاً چه چیزی را می‌گوید و چه چیزی را نمی‌گوید؟ و از آن‌جا که ۱+۵ ادعا می‌کنند چنین حقی وجود ندارد، و ایرانی‌ها می‌گویند وجود دارد، آیا این می‌تواند موضوع دور بعدی مذاکرات باشد؟
مقام ارشد کاخ سفید: سؤال بسیاری خوبی است. همان‌طور که می‌دانید ایرانی‌ها مدت زیادی است که این را می‌گویند. واقعیت این است که از نظر سیاسی، آمریکا نه حق غنی‌سازی توسط دولت ایران را به رسمیت شناخته و نه قصد دارد این کار را بکند. سند توافق هم درباره به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی هیچ چیزی نمی‌گوید.
اما این‌که در آینده چه خواهد شد، شش ماه آینده صرفاً تعیین خواهد کرد که آیا می‌توانیم درباره برنامه هسته‌ای ایران به توافقی برسیم یا نه، و این اطمینان را به ما می‌دهد که برنامه هسته‌ای این کشور صلح‌آمیز است. این توافق محدویت‌هایی را برای برنامه هسته‌ای ایران ایجاد می‌کند و روش‌های سخت‌گیرانه‌ای دارد که به ما اطمینان می‌دهد ایران نمی‌تواند از برنامه هسته‌ای خود برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده کند.
در این شش ماه باید مذاکره کنیم تا ببینیم آیا هدف ما با کاهش درصد غنی‌سازی ایران محقق می‌شود یا نه. اما نکته این‌جا است که هیچ چیز مورد توافق واقع نمی‌شود مگر آن‌که درباره همه چیز به توافق برسیم. در این قرارداد هیچ حقی به ایران داده نشده مگر آن‌که همه نگرانی‌های ما درباره اراک، فوردو و نطنز برطرف شود و محدودیت‌هایی درباره نوع برنامه هسته‌ای ایران و روش‌هایی برای اعتمادسازی اعمال شود.
بنابراین شش ماه آینده درباره این خواهد بود: آیا می‌توانیم هدف نهایی و مورد توافق دو طرف ۱+۵ و ایران را تعیین کنیم؟ این هدف شامل به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی از طرف ما برای دولت ایران نیست؛ زیرا ما اعتقادی نداریم که آن ایران تحت ان‌پی‌تی حق غنی‌سازی دارد.
در شش ماه آینده به موضوعاتی پرداخته خواهد شد که اشاره کردم و همان‌طور که به صراحت گفتیم، ایران باید در این شش ماه به وضعیت قطعنامه‌های شورای امنیت رسیدگی کند؛ به علاوه، ایران باید به تعهدات خود تحت ان‌پی‌تی و در مقابل آژانس انرژی اتمی پایبند باشد. بنابراین این تعهدات ایران به جامعه جهانی پابرجاست و باید این مسائل را حل کرد.
البته خواهیم دید که آیا می‌توانیم به نتیجه‌ای نهایی برسیم که به ایران اجازه داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، دسترسی به انرژی صلح&z
نظرات شما عزیزان:
 سه شنبه 26 آذر 1392برچسب: مواضع مقامات آمریکا پس از توافق ژنو,آمریکا پس از توافق ژنو,آمریکا وتوافق ژنو, :: 18:39
وحید جنتی
درباره وبلاگ  به وبلاگ من خوش آمدید آخرین مطالب 
آرشيو وبلاگ
نويسندگان پیوندهای روزانه
پيوندها
|
|||
|
|
تبادل لینک هوشمند 